Bebekler Neden Aşırı Terler? Bebeklerde Terleme Sorunu

Bebekler Neden Terler?

Gece ve gündüz terlemeleri hemen her yaşta görülebilir ancak yenidoğan ve 1 yaş bebeklerde terleme daha yaygındır. Bebeklerin vücudu tam olarak olgunlaşmadığı ve kontrol yeteneği henüz kazanamadığı için vücut sıcaklığını düzenleyemeyebilir. Ayrıca bebekler üzerindeki kıyafetlerin fazla olduğunu fark edemez ve giysi yoğunluğundan dolayı terlediklerini ebeveynlerine bildiremez. Bebekler için oda sıcaklığı yüksekliği de terlemeye neden olabilir. Bebeklerde terleme bazen tüm vücutta eşit oranda görülür bazen ise eller, ayaklar ya da vücudun farklı bölgelerinde daha yoğun olabilir. Bu durum vücudun bazı bölgelerinde daha fazla ter bezi olmasına bağlıdır.¹ Bebeklerde uyurken terleme nedenleri aşağıdakileri kapsayabilir:

Vücudun Aşırı Isınması

Terleme, vücudun aşırı ısınmaya karşı verdiği doğal bir tepkidir. İç ısıyı dengelemek amacıyla vücut sıvı atımı gerçekleştirilerek serinleme sağlar. Vücut sıcaklığı artan bebeklerde terleme görülmesi normal bir durumdur. Tüm vücut bölgelerinde ya da baş, sırt gibi belirli alanlarda daha yoğun terleme gözlenebilir. Örneğin bebek güneşte şapka giyerse baş bölgesi daha çok ısındığı için sadece başı terleyebilir. Vücut ısısı arttığında bebeklerin sıcaklığı dengeleme yeteneği az olduğu için bu durum ciddi sorunlar yaratabilir. Aynı zamanda terleme vücudu serinleri ve bebeğin üşümesine neden olabilir. Bebekleri ince katlar halinde giydirmek ve havanın durumuna göre giysi katlarını düzenlemek aşırı ısınmanın önüne geçmenizi sağlayabilir.²

Bebeğin Ağlaması

Ağlamak bebeklerin vücut ısısını artırarak terlemesine neden olabilir. Özellikle şiddetli ve uzun süre ağlayan bebeklerde terleme daha sık görülür. Yapılan araştırmalar bebeklerin üzgün olduklarında avuç içlerinin ve ayaklarının terlediği yönündedir.²

Yüksek Ateş

Bebeklerin ateşi yükseldiğinde vücutları vücut ısısını düşürmek amacıyla terleyebilir. Yüksek ateş vücutta bir enfeksiyon olduğunun habercisidir. Bu durumda ateşi düşürmek için ilaçlar verilmesi sorunun tam anlamıyla çözülmesini sağlamaz. Altta yatan enfeksiyonun tedavisi edilmesi önemlidir.²

İdiyopatik Hiperhidroz

İdiyopatik, bilinen bir nedeni olmayan tıbbi bir durum ya da semptomu tanımlayan bir terimdir. İdiyopatik hiperhidroz, altta yatan herhangi bir tıbbi durum ya da çevresel bir faktör olmaksızın aşırı terleme anlamına gelir. İdiyopatik hiperhidroz durumuna sahip bebeklerde ter bezleri normal bebeklere oranla aynı sayı ve büyüklükte olsa da aşırı terleyebilir. Bunun nedeninin sinir sisteminin ter bezlerini daha aktif hale getirmesi olduğu düşünülür.²

Uyku Apnesi

Uyku apnesi, kişinin uyurken nefes almasının durmasıdır. Bu durum özellikle prematüre bebeklerde sık gözlenir. Prematüre bebekler uyku sırasında yaklaşık 20 saniye nefes almadan durabilir. Yapılan araştırmalar uyku apnesi ile aşırı terleme arasında bir bağlantı olduğu yönündedir. Bebeklerin vücut sıcaklığının aşırı olmasının uyku apnesini tetiklediği düşünülür. Bebeklerde uykuda terleme normal bir durumdur. Ancak bazı bebekler uykudan uyandıklarında aşırı terli ve vücut sıcaklıkları çok yüksek olabilir. Uyku apnesini önlemek amacıyla uyku sırasında çok terleten bebeklerin gece daha ince kıyafetler giymesi ve daha serin bir odada uyuması gerekebilir.²

Tıbbi Durumlar

Aşağıdaki bazı tıbbi durumlar vücudun aşırı ısınmasına ve bebeklerde terleme miktarının artmasına neden olabilir:

• Kalp kusurları
• Endokrin sistem bozuklukları
• Diyabet ve glikoz kontrol bozuklukları
• Akciğer hastalıkları
• Enfeksiyonlar

Buna ek olarak bazı doğum anormallikleri ve soğuğa bağlı terleme sendromu, apert sendromu genetik bozukluklar bebeklerde aşırı terlemeye neden olabilir.² Bebeklerin gece uykuda terlemesi sık görülen bir durumdur. Genellikle derin uykudayken tüm vücutta ya da bebeklerde gece sırt terlemesi gözlenir. Gece terlemesinin 2 ana nedeni vardır birisi nedensiz ya da aşırı sıcaklık diğeri ise altta yatan sağlık sorunudur. Bebeklerde uykuda terleme nedenleri aşağıdakileri kapsayabilir:

• Bebeğin çok fazla giydirilmesi, üzerinin aşırı örtülmesi ve/veya çok sıcak bir odada uyutulması
• Bebeklerde yetişkinlere oranla daha fazla ter bezinin bulunması
• Ter bezlerinin aşırı çalışmasını sağlayan genlere sahip olması
• Nezle, grip gibi soğuk algınlığı enfeksiyonlarına yakalanması
• Alerji, astım, egzama, uyku apnesi, bademcik iltihabı, akciğer enfeksiyonları gibi tıbbi durumlara sahip olması
• Hiperaktivite veya öfke sorunları yaşaması
• Bebeklik çağı kanserleri ³

Bebekler Emerken Neden Terler?

Bebeklerin emzirme sırasında terlemesi sık yaşanan bir durumdur ve normal olarak kabul edilir. Emzirme sırasında bebeğin anne ile yakın temas halinde olması vücut ısısının artmasına neden olarak terlemeye yol açabilir. Ayrıca emme işlemi bebeğin çene kaslarının çalıştırır ve bir nevi egzersiz yapmasını sağlayarak terlemesine neden olabilir. Emzirme sırasında ufak molalar vererek aşırı terlemesini önleyebilirsiniz. Ancak bebeğiniz emzirme sırasında aşırı terlerse bu pulmoner atrezi ve hipertiroidizm gibi ciddi sağlık sorunlarının da habercisi olabilir.⁴

Bebeklerde Soğuk Terleme Neden Olur?

Bebeklerde soğuk terleme, bebeğin artan vücut ısısını düzenlemesinin bir yoludur. Soğuk algınlığı gibi enfeksiyonlar, yüksek ateş gibi tıbbi durumlar vücut ısısını artırır ve terlemeyi sağlayarak vücudun serinlemesi sağlanır. Buna ek olarak gece yatarken bebeği fazla giydirmek, oda sıcaklığının yüksek tutmak, uzun süre aynı pozisyonda emzirmek gibi durumlar da bebeklerde gece soğuk terleme nedenleri arasındadır.^{1 2 3 4 5}

Diş Çıkaran Bebek Terlemesi Neden Olur?

Bebeklerde diş çıkarma dönemleri, bağışıklık sisteminin zayıflamasına ve yüksek ateş gibi belirtilerin görülmesine neden olur. Bağışıklık sistemindeki düşüş bebeğin enfeksiyonlara yakalanma riskini artırabilir. Tüm bunlar bebeğin vücut ısısında artışa ve terlemeye neden olabilir. Aynı zamanda diş çıkarma işlemi bebeklerde uyku düzeni bozukluklarına yol açabilir.^{6 7}

Bebeklerde Ayak Terlemesi Neden Olur?

Bebeklerde ayak terlemesi, terlemeyi kontrol eden sinir sistemi mekanizmasının henüz tam olarak gelişimini tamamlamasından kaynaklanabilir. Genellikle bu durum ilerleyen aylarda kendiliğinden geçer. Buna ek olarak ayak terlemesinin nedenleri arasında aşağıdakiler yer alabilir:

• D vitamini eksikliği
• Uyku apnesi
• Hiperhidroz
• Doğuştan gelen kalp hastalıkları
• Çinko eksikliği
• Kalsiyum eksikliği
• Otonom sinir sistemi bozukluğu
• Sempatik hiperaktivite ⁸

Bebeklerde Kafa ve Ense Terlemesi Neden Olur?

Bebeklerde gece kafa terlemesi, sık görülen bir durumdur. Kafe ve ense terlemesinin en önemli neden ortam sıcaklığının yüksek olmasıdır. Ancak aşağıdaki bası tıbbi durumlarda bebeklerde uykuda ense ve boyun terlemesi nedenleri arasındadır:

• Enfeksiyonlar
• Hipertiroidizm
• Diyabet
• Yüksek tansiyon
• Feokromasitoma (adrenal bez tümörü) veya nöroblastoma (bir beyin tümörü) gibi bozukluklar
• Doğuştan kalp hastalıkları
• Kardiyak aritmi ⁵

Bebeklerde Terleme Hangi Sorunların İşaretçisi Olabilir?

1 yaşındaki bebek uyurken terlemesi diş çıkarma, aşırı giydirme, ortam sıcaklığının yüksek olması gibi durumlardan kaynaklanabilir. Ancak hiperhidrozis olarak adlandırılan bebeklerde aşırı terleme bazen aşağıdaki ciddi sağlık sorunlarının da belirtisi olarak kendini gösterir:

• Akciğerleri etkileyen ve bulaşıcı bir hastalık olan tüberküloz gibi enfeksiyonlar
• Tiroid bezinin aşırı çalışmasına bağlı olarak gelişen hipertiroidizm
• Diyabet
• Kan basıncında artışa neden olan hipertansiyon
• Adrenal bez tümörü ya da beyin tümörü
• Konjenital kalp hastalıkları
• Kardiyak aritmi
• Uyku apnesi ^{1 5}

Bebeklerde Terlemeyi Önleyici Tedaviler Nelerdir?

Bebeğinizin aşırı terlediğini fark ettiğinizde öncelikle bebeğin vücut ısısında artışa neden olan faktörleri ortadan kaldırmanız gerekir. Bebeklerde terlemeyi önlemek için aşağıdaki ipuçlarını değerlendirebilirsiniz:

• Ağlamak bebeklerde vücut ısısının artmasına ve terlemeye yol açabilir. Bebeğin ağlama nedenini bulup ortadan kaldırmanız gerekir. Bebeğiniz aç ya da uykusu gelmiş olabilir, altını değiştirmenizi veya sadece ona sarılmanızı istiyor olabilir.^{1 2}
• Ortam sıcaklığının yüksekliği bebeğin terlemesine neden olabilir. Oda sıcaklığını 20-22 dereceye ayarlayarak terlemesini önleyebilirsiniz. Buna ek olarak bebeğinizi aşırı giydirmekten kaçınarak vücut ısısının artmasını engelleyerek terlemenin önüne geçebilirsiniz. ^{1 2}
• Emzirme sırasında aşırı terlemesini önlemek için kısa molalar verebilir, bebeğin dinlenmesi için fırsat yaratabilirsiniz. Kendi vücut ısınızı düşürmek için hafifi ve ince kıyafetler giymeyi deneyebilirsiniz.^{1 2}

Dış faktörlere bağlı olarak gelişen terlemenin yanı sıra bazı tıbbi durumlar da bebekler de terlemeye yol açabilir. Genellikle bebeklerde terleme endişe edilecek bir durum olmasa da bebeğinizi gözlemleyerek terlemeye ek diğer belirtileri kontrol etmelisiniz. Örneğin diş çıkarma dönemindeki bebeklerde yüksek ateş nedeniyle aşırı terleme sık rastlanan bir durumdur. Ancak bu herhangi bir enfeksiyona da işaret edebilir. 
Bebeğinizin ateşini kontrol ederek ateşini düşürmeyi deneyebilir ve ateşe neden olan tıbbi durum için doktordan yardım alabilirsiniz. Enfeksiyonlar, konjenital kalp hastalıkları, uyku apnesi, diyabet, yüksek tansiyon, bebeklik çağı kanserleri, hipertiroidizm gibi nedenlere bağlı olarak gelişen aşırı terleme durumlarında mutlaka doktora danışmalısınız.^{1 2}

1 yaşını geçen bebeklerin gelişimi hakkında daha detaylı bilgiler için “14 Aylık Bebek Gelişimi” yazımızı okuyabilirsiniz.

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.